जीवनशैली, फिचर » योग र ध्यान गर्दै विवाह

विवाह खर्च जोगाएर आश्रमलाई एक लाख
काठमाडौंः न भात खराउको टोली आयो न साइपाटा । न जन्ती पर्सिने काम भयो न त वरणी, गोडा धुने र कन्यादान ।

कोटेश्वरको महादेवथान मन्दिर परिसरमा बेहुला, बेहुली र आगन्तुक भेला भएपछि फणीन्द्रप्रसाद भट्टराईले स्वस्तिवाचन गरे । वर नारायणप्रसाद भट्टराई ‘सोहम्’ का बुबा रामप्रसाद र वधू कविता ढुंगानाकी आमा लक्ष्मीले दीप प्रज्वलन गरे ।

सम्धिसम्धिनाले कलश, गणेश, नवग्रह, षोडश मात्रिका र अग्निको पूजा गरे । वरवधूले पञ्चदीप प्रज्वलन गरे । त्यसपछि वर नारायणले वधू कवितालाई रुद्राक्षको माला र त्यसपछि वधूले वरलाई पनि रुद्राक्षको माला लगाइदिइन् ।

नवराज भट्टराई ‘कोहम्’ ले धरती र प्रकृतिले धेरै ज्ञान दिने भएकाले नवग्रह, अग्निलगायतको पूजा र दीप प्रज्वलन गरेको जानकारी दिए । नेपाललाई विश्वभर चिनाउने उद्देश्यले विश्वयात्रामा रहेका नवराज र नारायणले नेपाल, भारत, भुटान र बर्माको भ्रमण गरिसकेका छन् ।

नेपाली संस्कृतिलाई विश्वभर चिनाउन र फैलाउन गरिएको विश्व भ्रमणलाई अभियानका रूपमा अघि बढाउन गठन भएको संस्था विश्वदर्शन अभियान नेपालले विवाहको आयोजना गरेको हो । नवराज अध्यक्ष रहेको अभियानका महासचिव नारायण र कोषाध्यक्ष कविताको बुधबार यौगिक विवाह भएको हो ।

वरवधूले पञ्चदीप बालेपछि योगमा एमएस्सी गरेकी जमुना पौडेलले सबैलाई आँखा बन्द गर्न लगाइन् र भनिन्, ‘हुन त विवाहमा नाचगान गर्नुपर्ने हो । तपाईंहरू अहिलेसम्म बाह्ययात्रामा हुनुहुन्थ्यो अब अन्तरयात्रामा प्रवेश गर्नोस् र ऊर्जावान् ध्यानमार्फत वरवधूको वैवाहिक जीवनको कामना गर्नुहोस् ।’

उनले पाइतालादेखि गोलीगाँठा, घुँडा, तिघ्रा, कम्मर, पेट, छाती, ढाड, घाँटी, अनुहारहुँदै टाउकोसम्म १० मिनेटको ध्यानको यात्रा गराइन् । वरवधूदेखि पूर्वसंस्कृतिमन्त्री कृपाशुर शेर्पासम्मले ध्यान गरे । त्यसपछि उनले तीनपटक भ्रामरी गराइन् ।

उनले थपिन्, ‘पुनः आँखा बन्द गर्नुहोस्, तेस्रो नेत्रको ज्योतिमा ध्यान केन्द्रित गर्नुहोस् । यसले तपार्इंभित्रको अन्धकार हटेर ज्ञानको उज्यालो प्रकाशले स्थान पाउनेछ ।’

विवाहमा धार्मिक, सांस्कृतिक, राजनीतिक, साहित्यिक, सामाजिक, स्वास्थ्य, सञ्चारलगायतका क्षेत्रका व्यक्तित्वको उपस्थिति थियो । नेपाल स्रष्टा समाजका अध्यक्ष पवन आलोकले अन्नपूर्णसँग भने, ‘थुप्रै किसिमका विवाह देखेको थिएँ तर ध्यान र योग गरेर विवाह गरेको पहिलोपटक देखियो ।’

अभियानले राजधानीमा बहुउद्देश्यीय आ श्रम निर्माण गर्ने काम थालेको अध्यक्ष नवराजले जानकारी दिए । ध्यानपछि वरवधूले संयुक्त रूपमा एक लाख रुपैयाँको चेक आ श्रम निर्माणका लागि बनेको कोषका संयोजक इन्द्र कर्माचार्यलाई प्रदान गरे ।

नवराजले भने, ‘वरवधूले विवाहमा चाहेअनुसार खर्च गर्न सक्नुहुन्थ्यो, तर उहाँहरूले त्यसलाई बचाएर सामाजिक कामका लागि रकम प्रदान गर्नुभएको छ ।’ यसले भड्किलो हुँदै गएको विवाहलाई व्यंग्य पनि गरेको छ । विवाहको प्रक्रिया पूरा गर्न वरवधूले यज्ञ परिक्रमा गरी हवनसँगै लगनगाँठो कसे । सिन्दूरपोते गरेपछि वरले वधूलाई मन्त्रदान गरेका थिए ।

पञ्चांग निर्णायक समिति नेपालका पूर्वअध्यक्ष प्राडा माधव भट्टराईले भगवान् कृष्णले राक्षस विवाह गरेकोदेखि नेपालमा अझै पनि पश्चिम क्षेत्रमा केटी खोसेर विवाह गर्नेसम्मका वैवाहिक परम्पराबारे बताए । उनले भने, ‘विगतमा हुने विवाह र अहिलेका विवाहको शैली नै लगभग पूरै परिवर्तन भएको पाइन्छ ।

न यहाँ खाँडो जगाइएको छ न सिलोक भनियो न जग्गेमा सातफेर लगाइयो न अन्माइयो । सरकारले यस्तो विवाहलाई आदर्श र संक्षिप्त विवाह भनेर परिभाषित गर्नुप¥यो ।’ पूर्वसंस्कृतिमन्त्री कृपाशुर शेर्पा यौगिक विवाहमा पुग्दा ‘नोस्टाल्जिक’ बने ।

उनले भने, ‘हाम्रो समुदायमा त विवाह योभन्दा अत्यन्तै सस्तो हुन्छ, दुवै आफैं सजिएर आउँछन् अनि आफूले ल्याएको विशेष किसिमको कचौरा फुरुको सगुन (जाँड) खायो अनि बेहुलाले बेहुलीलाई खुवायो अनि बेहुलीले बेहुलालाई खुवायो । बस् विवाह खत्तम ।’
annapurnapost